Hôm qua, đang ngủ gà ngủ gật bế con và lướt youtube trên tivi thì thấy MV mới của Tùng Dương: ‘Đàn ông không cần khóc’. Như nhiều bài hát khác của divo, đây là một sản phẩm tuyệt vời, chỉn chu trong từng chi tiết. Về phần âm nhạc, quả thật là không có gì để chê. Ở bài này, tôi muốn chém gió một chút về MV của bài hát.
MV kể nhiều câu chuyện của những người đàn ông khác nhau. Một diễn viên múa bị tai nạn và mất khả năng biểu diễn. Một vận động viên thể hình chuyển giới. Và đặc biệt, có cả câu chuyện của diễn viên Quốc Tuấn và con trai Bôm. Sự xuất hiện của hai nhân vật đặc biệt này chắc hẳn đã khiến rất nhiều người xúc động.
Nhưng thực ra, đoạn làm tôi cảm thấy cao trào cảm xúc nhất, chính là câu chuyện của nhân vật sau cùng trong MV: một chú hề. Bởi vì tôi cảm thấy câu chuyện của nhân vật này ‘thấm’ vô cùng. Nó quá đỗi gần gũi với đời sống của chính bản thân tôi. Và tôi tin cũng gần gũi với đời sống của vô số người đàn ông khác.
Chú hề trong MV mặc một bộ trang phục rộng thùng thình, đội mái tóc giả xù như đống rơm cùng chiếc mũ đỏ chóp cao, và khuôn mặt được trang điểm cực kỳ sặc sỡ với nụ cười cường điệu. Chú xuất hiện khi đang làm công việc thường ngày: biểu diễn ảo thuật và nhảy múa để mua vui cho người khác.
Nhưng những hành động này không hấp dẫn được khán giả lâu. Mọi người nhanh chóng bỏ đi, để lại chú hề trơ trọi trên sân khấu. Chú ngay lập tức giơ ngón tay trỏ lên trời, thể hiện rằng chú hiểu mình phải làm gì tiếp theo. Chú cần những tiết mục thú vị và táo bạo hơn để có thể lôi kéo khán giả ở lại. Và thế là, chú dần lùi bước, đến khi dựa hẳn vào tấm phông mục tiêu phía sau, dang rộng hai tay hai chân để biểu diễn tiết mục mới. Chú trở thành một mục tiêu sống cho người khác phi dao vào mình.
Câu chuyện kết thúc với hình ảnh chú hề dừng công việc, và tự nhìn mình trong gương. Sau khi bỏ lớp tẩy trang, chú cố gắng nở một nụ cười. Một nụ cười có lẽ trông còn khó coi hơn cả khóc.
Tôi không chắc mình hiểu đúng ý của tác giả viết kịch bản cho MV này. Có thể tôi cũng đã suy diễn lan man quá nhiều. Nhưng cảm xúc khi xem xong thì không thể sai được. Với tôi, câu chuyện về chú hề trong MV, phản ánh những áp lực và trách nhiệm mà một người đàn ông thường phải gánh vác trong cuộc sống, cũng như những vẻ đối lập bên ngoài và bên trong của họ.
Công việc thường ngày của chú hề cũng giống công việc thường ngày của rất nhiều người: tẻ nhạt, vô vị, lặp đi lặp lại. Nhưng chúng ta không có lựa chọn nào khác, để có thể sinh tồn trong đời sống này. Đã có nhiều thay đổi trong xã hội hiện đại, nhưng theo truyền thống, phần lớn đàn ông vẫn phải mang bổn phận gánh vác, và làm trụ cột cho gia đình. Thế nên, dù thích hay không, công việc có tồi tệ thế nào, họ vẫn bắt buộc phải làm nó.
Khi chú hề hiểu rằng việc biểu diễn thông thường không còn thu hút được khán giả, chú phải tham gia những tiết mục mạo hiểm hơn nhằm duy trì công việc. Đây là biểu tượng cho sự gia tăng của trách nhiệm trong cuộc sống của một người đàn ông qua từng năm. Họ phải chấp nhận gánh vác những rủi ro và tổn thương ngày càng lớn, với các công việc ngày càng áp lực và mạo hiểm hơn, để đảm bảo được tính ‘trụ cột’ của mình trong gia đình.
Biểu cảm khi lùi bước về sau của chú hề thể hiện rằng: chú hiểu tiết mục cuối cùng không phải là một tiết mục an toàn. Con dao từ bóng tối phi đến, găm sâu vào tấm phông, và chú vẫn phải nở nụ cười với đôi môi run run. Thực tế là chú cũng vô cùng sợ hãi. Nhưng dù vậy, thay vì khép mình trốn chạy, chú phải đứng giữa tấm phông mục tiêu, với tay chân dang rộng hết cỡ, khua khoắng liên tục để làm mục tiêu cho những con dao ấy. Nó giống như người đàn ông phải đón nhận ngày càng nhiều áp lực, nhưng buộc lòng phải cố gắng để hứng chịu hết mọi thứ. Họ không thể ‘khép nép’ được, họ cần ‘dang tay’ để che chở cho tổ ấm, gia đình của mình.
Những hình ảnh tiếp theo của MV rất ẩn dụ: chú hề bỗng đứng trên sân khấu trống rỗng, xung quanh tối om, không còn một dụng cụ nào nữa. Tấm phông mục tiêu cũng biến mất. Vậy tức là sao? Tiết mục đã thay đổi. Chú hề trở thành mục tiêu sau cùng của những con dao. Lúc này con dao có thể bay đến chú từ mọi phía, và chúng không phải là những con dao với mục đích biểu diễn ‘xém trúng’ nữa. Lúc này con dao ‘trúng’ mới là con dao thành công.
Và từ sợ hãi, chú hề đã bắt đầu trở nên hoảng loạn. Thế nhưng chú không thể trốn chạy khỏi sân khấu. Ánh sáng luôn chiếu về chú. Mỗi khi chú di chuyển, sẽ luôn có ánh sáng sân khấu chiếu đến vị trí của chú. Và rồi, sau những nỗ lực vô vọng, chú quyết định đứng yên, và tiếp tục nhảy múa biểu diễn. Đây chính là hiện thực tàn nhẫn của đời sống. Sẽ có những thời điểm đỉnh điểm về áp lực đủ để bẻ gãy tinh thần của một người đàn ông, khiến họ muốn chạy trốn tất cả. Và dù có cố gắng hết sức, thì nỗi đau về trách nhiệm vẫn luôn đeo bám họ. Họ không bao giờ có thể và chạy trốn khỏi nó. Sau tất cả, họ sẽ vẫn phải đứng lại, và tiếp tục ‘biểu diễn’.
Cảnh cuối cùng, khi chú hề soi gương, tẩy lớp trang điểm và cố gắng nở một nụ cười, nó ẩn dụ cho hình ảnh mạnh mẽ được duy trì bên ngoài người đàn ông, nhưng bên trong lại chứa đầy sự mệt mỏi và khổ đau.
Sau khi xem xong MV, tôi vỗ tay đôm đốp, và nở nụ cười khoái trá với vợ ngồi cạnh. Trời đất, hay quá, nổi da gà! Mà chắc hẳn cũng không có tên đàn ông nào xem xong lại rơi nước mắt cả, dù có hiểu hết những cay đắng của câu chuyện.
Bởi vì đàn ông không khóc.
