Cờ vua là một trong những trò chơi trí tuệ lâu đời và phổ biến nhất trên thế giới. Vì vậy, bộ cờ vua cũng là một trong những đồ trang trí dễ đạt hiệu quả cao. Nó nhỏ gọn, tinh xảo và thú vị, lại đồng thời mang lại cảm giác “tri thức” cho không gian.
Có nhiều yếu tố tạo nên giá trị của một bộ cờ vua. Chất liệu, thiết kế, gia công. Nhưng sự thật thú vị là thực tế phần lớn giá trị của nó được định đoạt chỉ bởi một quân cờ trên bàn. Nó cũng chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa một bộ cờ vua đẳng cấp và một bộ cờ vua tầm thường.
MỤC LỤC
Quân cờ khác biệt
Quân cờ mà tôi đề cập ở phần giới thiệu đó chính là quân Mã (Knight – Kỵ Sỹ). Trong luật chơi cờ vua, quân Mã là quân cờ có lối chơi khác biệt nhất. Nó di chuyển theo một hình chữ L, tương đối “kỳ quặc” với người mới chơi. Và không giống với cờ tướng, quân Mã trong cờ vua không thể bị cản.
Vậy tại sao nó lại giá trị? Vấn đề nằm ở tạo hình của quân cờ này. Thay vì là một khối tròn xoay với thiết kế ẩn dụ của một đối tượng nào đó, quân mã có hình dáng tả thực của một cái đầu ngựa. Điều đó khiến nó trở thành quân cờ có thiết kế chi tiết và phức tạp nhất trên bàn cờ.
Nó đáng giá đến cỡ nào?
Hãy lấy ví dụ với bộ cờ vua Championship Chess, được thiết kế bởi kiến trúc sư Daniel Weil. Bộ cờ này được sử dụng trong giải World Championship Chess, có giá “sương sương” khoảng 13.5 triệu. Các quân cờ đều được làm thủ công bằng gỗ, và mỗi năm có khoảng 250 bộ cờ như vậy được sản xuất.
Trong xưởng sản xuất, các nghệ nhân được đào tạo trong khoảng nửa năm để có thể tạo ra các quân Vua, Hậu, Tượng, Xe, Tốt. Thế nhưng, để tạo ra được một quân Mã, sẽ cần tới 5-6 năm để hoàn thiện kỹ năng. Chỉ có khoảng 10 người đủ trình độ để đảm nhận công việc này. Thời gian để làm ra được 4 quân Mã nhiều gấp đôi tổng thời gian của 28 quân cờ còn lại trên bàn.
Đó chính là lý do vì sao có thể nói phần lớn giá trị của một bộ cờ vua được định đoạt bởi quân Mã.
Bộ cờ vua đẳng cấp
Với kim loại hay nhựa, người ta có thể đúc ra quân Mã trăm quân như một. Không khó để bắt gặp những bộ cờ thiết kế phong cách Trung Cổ (Medieval Chess Set) có tất cả các quân cờ đều có hình dáng tả thực làm bằng nhựa hay kim loại. Tất nhiên, do quá chi tiết, chúng hơi khó “nhìn” khi chơi. Dù sao tôi cũng sẽ rất vui vẻ nếu sở hữu một bộ cờ như vậy để trang trí.
Nhưng khi dùng để chơi thật, thiết kế kiểu truyền thống với các quân cờ bằng chất liệu gỗ vẫn là ưu tiên số một. Những bộ cờ vua bằng gỗ sang trọng chỉ có thể được làm thủ công bởi những nghệ nhân lành nghề và cẩn thận, để đảm bảo mỗi quân đều cân đối, đúng tỷ lệ và chi tiết hoàn hảo. Các loại gỗ đắt tiền và bền bỉ như như cẩm lai, mun, hoàng dương thường được sử dụng.
Và như đã nói ở trên, với chế tác thủ công, phần lớn giá trị sẽ được phản ánh thông qua quân Mã. Nó là thứ thể hiện sự tinh xảo của cả bộ cờ. Vì thế, nếu muốn đánh giá nhanh một bộ cờ là đẹp hay xấu: hãy nhìn vào quân Mã.
Xem kiến trúc sư Daniel Weil trình bày về thiết kế bộ cờ vua Championship Chess.
