Tôi luôn tự hỏi vì sao chúng ta lại mê chữ in hoa đến vậy? Nhiều người “nghiện” chữ in hoa ngay từ khi mới bắt đầu học kiến trúc. Một số kiến trúc sư, trong đó có tôi, sẽ có xu hướng capslock mọi thứ trong cuộc đời anh ta nếu có cơ hội.
Cái này có lẽ xuất phát từ thói quen khi còn ở trường. Chúng ta thường được dạy cách viết chữ in hoa khi mới bắt đầu học cách thể hiện bản vẽ bằng tay. Trong những buổi đầu tiên, khi thắc mắc lý do vì sao dùng chữ in hoa với thầy giáo, câu trả lời tôi nhận được là: để cho dễ đọc. Tôi hài lòng với câu trả lời này và không suy nghĩ nhiều, chỉ công nhận điều đó một cách hiển nhiên.
Tuy nhiên, sau khi đã trình bày hàng nghìn bản vẽ, tôi nhận ra rằng: chữ in thường dễ đọc hơn nhiều so với chữ in hoa. Chữ in thường có độ tương phản về khối từ – con chữ lớn hơn chữ in hoa, giúp người ta đọc được nhanh hơn mà đỡ mỏi mắt. Khi sử dụng chữ thường để viết các ghi chú cho các bản vẽ, nó trông dễ đọc hơn hẳn so với chữ in hoa, nhất là các đoạn ghi chú dài. Chữ hoa ở các phần tiêu đề và chữ thường ở phần ghi chú sẽ là kết hợp hoàn hảo để đem lại tương phản đẹp mắt.
Vậy chẳng lẽ thầy của tôi đã nhận định sai? Sau khi thực sự nghiêm túc ngẫm nghĩ về điều này, cũng như lục tung các bài viết liên quan trên mạng (theo cách của một người rảnh rỗi), tôi kết luận: thầy nói đúng, nhưng chỉ đúng với vẽ tay.
Khi vẽ tay, chữ hoa là lựa chọn lý tưởng hơn so với chữ thường, bởi nó đều đặn, dễ kẻ nét dựng, viết nhanh và ít biến thể hơn. Chữ hoa cũng thuận lợi hơn cho mọi người khi làm việc với nhau. Chữ thường có thể xấu đến mức không ai đọc nổi. Chữ hoa thì khác, thật hiếm người nào có thể viết chữ hoa tệ đến mức đó. Với kích nhỏ và rất nhỏ, chữ hoa cũng dễ đọc hơn vì nó chiếm chiều cao nhiều hơn so với chữ thường.
Ngày nay, với đồ hoạ máy tính, chúng ta hoàn toàn có lựa chọn. Vẽ tay trong các trường đại học bây giờ chỉ như một nội dung học nhập môn. Chúng ta có thể viết ghi chú đều tăm tắp cả chữ hoa cả chữ thường trong phần mềm, với tốc độ là như nhau. Một máy in laser cùi bắp nhất cũng có thể in ra những dòng chữ thường chỉ cao 2mm mà vẫn đều đẹp tuyệt vời và cực kỳ dễ đọc.
Nhưng ngày xưa, khi tất cả mọi thứ đều được vẽ hoàn toàn thủ công bằng bút, thước, mực, chữ hoa là lựa chọn an toàn hơn cả. Và thế là, tinh thần “in hoa” này trở thành 1 truyền thống tự nhiên được truyền đời này qua đời khác. Cho đến tận bây giờ, dù công nghệ đã phát triển rất nhiều, các kiến trúc sư vẫn thích sử dụng chữ in hoa như một thói quen.
Mà sau tất cả, chữ in hoa đẹp và chẳng hại ai, nên có lẽ chúng ta vẫn có thể yên tâm tiếp tục “nghiện” nó.
